کتاب تمدن و سرمایه داری (جلد اول)

کتاب تمدن و سرمایه داری (جلد اول) نوشتهٔ فرنان برودل و ترجمهٔ فرهنگ رجایی است. انتشارات علمی و فرهنگی این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی درمورد سنجش امکان‌های انضمامی در ساختارهای زندگی هر روزه (سده‌های ۱۵ تا ۱۸ میلادی).

درباره کتاب تمدن و سرمایه داری (جلد اول)

کتاب تمدن و سرمایه داری (جلد اول) به قلم یک مورخ نامدار فرانسوی و از پيشگامان مکتب «آنال» (سال‌نامه) در تاريخ‌نگاری نوشته و به قلم یک پژوهشگر علوم سياسی در حوزۀ تخصصی نظريه‌های سياسی و روابط بين‌الملل و استادتمام (پروفسور) در دانشگاه کارلتون در کانادا به پارسی برگردانده شده است. این کتاب که هشت فصل دارد، جلد نخست از یک مجموعه است. عنوان سه جلدی که موضوع اين کتاب‌ را تشکيل داده، عبارت است از ساختارهای زندگی روزمره و محدوديت‌های عرصۀ امکانات چرخ‌های بازرگانی و نگرش جهانی. فرنان برودل با بررسی دقیق زندگی مادی مردمان ماقبل صنعتی در سرتاسر جهان، نحوهٔ نگاه مورخان به موضوع خود را به طرز چشمگیری تغییر داده است. جلد اول غذا و نوشیدنی، لباس و مسکن، جمعیت‌شناسی و ساختار خانواده، انرژی و فناوری، پول و اعتبار و رشد شهرها را توصیف کرده است. نویسنده نقش هر یک از این عناصر را در فرهنگ، اقتصاد، حکومت، ساختارهای قدرت، تاریخ و... در بلندمدت نشان داده است. او برای رسیدن به چنین هدف بلندپروازانه‌ای،‌ به‌مدت ۱۷ سال همهٔ داده‌های مرتبط با زندگی روزمرهٔ مردم را در کتاب‌ها، اسناد، آثار هنری و... جمع‌آوری کرد. این نویسنده با مکتب تأثیرگذار «تاریخ‌گرایی نو» مرتبط است که از گسست بزرگ از پارادایم روایی مسلط در اوایل قرن ۲۰ میلادی حمایت می‌کرد و رویکردی به تاریخ را در بر می‌گرفت که علوم اجتماعی را با تاریخ مشکل‌محور ادغام می‌کرد. فرنان برودل به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین مورخان قرن بیستم ستایش شده است. با او همراه شوید.

خواندن کتاب تمدن و سرمایه داری (جلد اول) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران تاریخ جهان پیشنهاد می‌کنیم.

درباره فرنان برودل

فرنان برودل (۱۹۰۲ - ۱۹۸۵) مورخ نامدار فرانسوی و از پيشگامان مکتب «آنال» (سال‌نامه) در تاريخ‌نگاری است. او پس از تحصيل در سوربون، نزديک به يک دهه (۱۹۲۳ - ۱۹۳۲) در الجزاير تدريس و تحولات جهان غرب را مشاهده کرد. در درازای جنگ جهاني دوم (۱۹۳۹ - ۱۹۴۵) در زندان آلمانی‌ها اسير بود (۱۹۴۰ -‌ ۱۹۴۵)، که نه‌فقط به‌قول خودش صبر و تساهل به او آموخت، بلکه فرصتی طولانی برايش فراهم آورد تا دربارۀ رهيافت و روشش در فهم تاريخ بينديشد. نگرش تاريخی او را با نظراتی که در مجلۀ پرنفوذ سالنامۀ «تاريخ اقتصادی و اجتماعی» ارائه می‌داد، هم‌خوان و هم‌آواز و هم‌هويت ديد و همين موجب شد که به آن گروه بپيوندد. او بيش از ده سال سردبيری این مجله را بر عهده گرفت و صرف‌ نظر از انتشار مجله، از اساتيد برجسته‌ در معروف‌ترين نهاد آموزش عالی در فرانسه، يعنی کالج دو فرانس بود که در سال ۱۹۴۹ به اين مقام نائل آمد. در سال ۱۹۸۳ به عضويت فرهنگستان فرانسه برگزيده شد. در زمان حيات خود بيش از ۲۰ مرکز علمی جهان به او دکترای افتخاری اعطا کرد. در تأسيس نهادهای تحقيقاتی تازه اقدامات مهمی کرد. در سراسر دنيا به افتخارش نهادهایی آموزشی و پژوهشی تأسيس شده است. او اولين مورخ زنده بوده که يک شمارۀ کامل از مجلۀ «تاريخ جديد» به تحليل شخصيت و نظرات او اختصاص داده شد. آثار مهم او عبارت‌اند از «مديترانه و جهان مديترانه‌ای در عهد فيليپ ثانی (۲ مجلد، ۱۹۴۹، ترجمۀ انگليسی ۱۹۷۲)»، «تمدن و سرمايه‌داری؛ سده‌های ۱۵ - ۱۸ (۳ مجلد، ۱۹۶۷ - ۱۹۷۹، ترجمۀ انگليسی ۱۹۷۹ و ويرايش تازه ۱۹۸۵)»، «پی‌انديشی دربارۀ تمدن و سرمايه‌داری (۱۹۷۷)»، «در تاريخ (۱۹۸۵)»، «پويایی سرمايه‌داری (۱۹۸۵) (روايت فرانسۀ پی‌انديشی در بارۀ تمدن و سرمايه‌داری)»، «هويت فرانسه (۱۹۸۶، ترجمۀ انگليسی در دو مجلد، ۱۹۸۸ - ۱۹۹۰)»، «برآمده از ايتاليا (۱۹۹۱)»، «تاريخ تمدن (۱۹۹۵)» و «خاطرات مديترانه‌ای (۱۹۹۸، ترجمۀ انگليسی ۲۰۰۱).

درباره فرهنگ رجایی

فرهنگ رجایی در سال ۱۳۳۱ به دنیا آمد. او پژوهشگر علوم سياسی در حوزۀ تخصصی نظريه‌های سياسی و روابط بين‌الملل و استادتمام (پروفسور) در دانشگاه کارلتون در کانادا بوده است. پس از تکميل دوران مقدماتی و دبيرستان در اراک، دورۀ کارشناسی را در دانشکدۀ حقوق و علوم سياسی دانشگاه تهران به اتمام رساند. تحصيلات کارشناسی‌ارشد و دکتری خود را در آمريکا به آخِر رساند و بعد نزديک به يک دهه در ايران تحقيق و تدريس کرد. او به عضويت هيئت‌علمی دانشگاه کارلتون درآمد. به‌دليل علاقه به رابطۀ فرهنگ و سياست، هم در دانشکدۀ علوم سياسی تدريس کرده و هم در «دانشکدۀ انسانيات» که برنامۀ خاصی بر اساس «کتب ماندگار يا کلاسيک» دارد. از دروس جالب او در دانشگاه کارلتون «تمدن تجدد» است. به تدريس با روش گفت‌وگو با اذهان خلاق و زحمتکش اعتقاد دارد. او در دانشگاه‌های شهيد بهشتی، تهران، امام صادق (ع) و تربيت مدرس در ايران و دانشگاه‌های ويرجينيا و ايالتی شانیِ اوهايو در آمريکا، هامبولت در آلمان و آکسفورد در انگلستان تدريس‌ و تحقيق کرده ‌است. او قطعات متعددی از موسيقی ايرانی را که در آستانۀ انقلاب مشروطيت در تهران توسط نمايندۀ شرکت «هيز ماستر وويس» ضبط شده بود، در انگلستان به دست آورد و به ايران آورد. اين قطعات را با مشورت و انتخاب روان‌شاد «داريوش صفوت» (۱۳۰۷ - ۱۳۹۲) و همراه با جزوه‌ای تحقيقاتی دربارۀ موسيقی رديفی ايران و ضبط آن تحت‌عنوان «گنج سوخته» توسط انتشارات احياء کتاب برای علاقه‌مندان نشر داد (۱۳۸۱).

دغدغۀ اصلي رجايي مطالعۀ وضع بشر يا به‌‌وجهی‌که او مسئوليت را در درجۀ اول متوجه شخص می‌داند، چگونگی انسانی عمل‌کردن و «انسان‌ورزی» است. ازآنجاکه هويت و سه بُعد آن، يعنی تعريف و فهم خويش، «ديگری» و کل زيست‌جهان آدمی را تأثيرگذارترين متغير در انسان‌ورزی مي‌داند، تقريباً تمام آثارش همان‌طور که عنوان‌ها‌ی آن‌ها نشان ‌می‌دهد، به ‌مقولۀ ‌هويت و ‌جنبه‌های فکری، دنيایی و مادی حيات ‌آدمی به‌ويژه‌ عبرت‌گرفتن از تمدن‌ها اختصاص دارد. آثار مهم او (ترجمه و تألیف) عبارت‌اند از «ارزش‌ها و جهان‌بينی در اسلام؛ امام خمينی دربارۀ انسان، دولت و سياست بين‌الملل»، «فهم نظريه‌های سياسی»، «قدرت؛ فر انسانی يا شر شيطانی»، «تحول انديشۀ سياسی در شرق باستان»، «معرکۀ جهان‌بينی‌ها: در خردورزی سياسی و هويت ما ايرانيان»، «انديشۀ سياسی معاصر در جهان عرب؛ از قرارداد پارساروويتز تا قرارداد غزه - اريحا»، «پديدۀ جهانی‌شدن: وضعيت بشری و تمدن اطلاعاتی»، «اسلام‌گرایی و تجددگرایی؛ تحول گفتمان در ايران»، «نظريه‌پردازی ‌هنجارمند: گفتار و کردار کنت ‌تامپسن»، «زندگی فضيلت‌مند در عصر سکولار»، «مُشکِلِۀ هويت ايرانيان امروز: ايفای نقش در عصر يک تمدن و چند فرهنگ»، «بازيگری در باغ هويت ايرانی؛ سرنمونی حافظ»، «انديشه و انديشه‌ورزی» و «حضو و امر سياسی؛ در انسان‌ورزی».

بخشی از کتاب تمدن و سرمایه داری (جلد اول)

«ديري نپاييد که توپخانه‌هاي نيروي دريايي که مورد استفادۀ همگان شده بود مجبور شدند به مقرراتي تن بدهند: براي هر تن ظرفيت کشتي تعداد معيني افراد و توپ. در سدۀ شانزدهم و هنوز در سدۀ هفدهم، هر توپ به ازاي ده تُن مقرر شده بود. پس مي‌توان گفت که کشتي انگليسي‌اي که در آوريل ۱۶۳۸ در ساحل داغ بندرعباس لنگر انداخت به اندازۀ کافي مسلح نبود، زيرا کشتي ۳۰۰تني فقط ۲۴ توپ حمل مي‌کرد. اما اين تنها يک راهنماي کلي و دم‌دستي بود. انواع کشتي وجود داشت، انواع کشتي‌ها، انواع سلاح‌ها و مقدار معتنابهي سلاح‌هاي ديگر. کشتي‌هاي انگليسي در مديترانه و بعداً در راه‌هاي طولاني به مجمع‌الجزاير هند از آخر سدۀ شانزدهم معمولاً بيش از حد مسلح بودند و در مقايسه با ديگران افراد و سلاح‌هاي بيشتري حمل مي‌کردند. عرشۀ نيمۀ ديگر از کالاها خالي مي‌شد و بنابراين عمليات دفاعي انعطاف بيشتري داشتند. اين‌ها شمه‌اي از دلايل موفقيت‌ آن‌ها بود. [۱۹]

چيزهاي ديگري هم بود. کشتي‌هاي بزرگ براي مدت طولاني حاکم بي‌رقيب امواج شدند، زيرا امن‌تر بودند، بهتر از خود دفاع مي‌کردند و به تعداد سلاح‌هاي بزرگ‌تر و با کاليبر بالاتر مسلح بودند. اما تا سدۀ شانزدهم کشتي‌هاي کوچک به توفيق‌هاي تجاري شگفت‌انگيزي دست يافتند، زيرا به سرعت مي‌شد آن‌ها را بارگيري کرد و براي مدت زيادي در بندر معطل نمي‌ماندند؛ و در جنگ هم موفق بودند، زيرا قدرت انفجار بهبوديافته‌اي داشتند. شواليه دو رازيلي [اسحاق، ۱۵۸۷-‌۱۶۳۵، عضو نيروي دريايي فرانسه] در ۲۶ نوامبر ۱۶۲۶ اين نکته را به ريشيليو چنين توضيح داد: «آنچه قبلاً کشتي‌هاي بزرگ را کارآمد مي‌کرد اين بود که آن‌ها توپ‌هاي بزرگ حمل مي‌کردند، در حالي که کشتي‌هاي متوسط توان حمل توپ کوچک را داشتند که نمي‌توانست بدنۀ کشتي‌هاي بزرگ را سوراخ کند. اما در حال حاضر، اين اختراع جديد تا جايي جزء گريزناپذير دريا شده است که يک کشتي ۲۰۰تني مي‌تواند از عهدۀ يک کشتي ۸۰۰ تني برآيد».[۲۰] در يک رويارويي، يک کشتي بزرگ ممکن بود در بدترين شرايط قرار گيرد؛ کشتي کوچک، که تندتر بود و قابليت مانور بهتري داشت، مي‌توانست به دلخواه و از نقطۀ کور حمله کند. کار موفقيت‌آميز انگليسي‌ها و هلندي‌ها در درياهاي آزاد به دليل استفاده از کشتي‌هاي کوچک و متوسط بود.»