بریده‌هایی از کتاب یادداشت‌های عراق

استاد بسّام، یکی از آن اشخاص باحجب‌وحیایی است که ذخیره‌ی اخلاقی یک کشور هستند؛ کسانی که دیکتاتوری‌ها آنها را ناکام می‌کند و به ویرانی می‌کشاند، ولی می‌توانند با ارزش‌های اخلاقی بکر و صحیح و سالم، در برابر پستی، ترس، فساد و حماقتی که حاکم ظالم ترویج می‌کند و هوای تنفس عمومی را با آن مسموم می‌کند، زنده بمانند.

خطرناک است که برای تسهیل روند اقدام نظامی علیه دیکتاتوری‌ها، حق ملت‌های دموکراتیک را بهانه قرار دهیم؛ زیرا در برخی موارد، چنین دیدگاهی می‌تواند فضا را برای تسهیل ماجراجویی‌های استعمارگرایانه، غبارآلود کند. این رفتار، تنها می‌تواند در موارد استثنایی مشروع باشد؛ یعنی زمانی که نظامی دیکتاتوری به علت ماهیت افراطی، تندروی‌های جناحی و کشتارهای خود، هر روزنه‌ای را برای امکان مقاومت صلح‌آمیز ملت خودش بسته باشد یا با ماجراجویی‌های جنگ‌طلبانه ضد همسایگانش و نقض حقوق بشر، به خطری جدّی برای صلح جهانی تبدیل شود.

شیراک، رییس‌جمهوری فرانسه، که نشان داد هیچ شناختی از رژیم صدام حسین ندارد، گفته است: «صدام حسین باید سقوط کند، ولی توسط عراقی‌ها.» دیکتاتور عراق، مانند هیتلر و استالین ـ الگوهایش ـ حق حاکمیت را از مردم سلب کرده و با ایجاد وحشتی مبهوت‌کننده، روح عراقی‌ها را استثمار کرده بود؛ تا جایی که هرگونه امکان واقع‌گرایانه‌ی انجام قیامی مؤثر بر ضد رژیم را، که درها را به سوی روند دموکراسی‌سازی مؤثّر بگشاید، از میان برده بود.